Việc đưa cầu thủ nhập tịch vào đội tuyển quốc gia đang đặt Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) trước nhiều thách thức, từ tài chính, chất lượng nguồn nhân lực cho đến ảnh hưởng đối với sự phát triển dài hạn của nền bóng đá nội địa.
Một yếu tố khác khiến VFF phải cân nhắc là áp lực từ dư luận. Dù sau thất bại nặng nề trước Malaysia ở vòng loại cuối Asian Cup 2027, nhiều ý kiến cho rằng tuyển Việt Nam nên tăng cường thêm các cầu thủ nhập tịch, nhưng điều này chưa chắc đã dễ thực hiện. Những tranh cãi từ xã hội có thể khiến VFF phải do dự trong việc đưa ra quyết định.
Trên thực tế, đội tuyển Việt Nam từng có kế hoạch sử dụng cầu thủ nhập tịch dưới thời HLV Henrique Calisto. Những cái tên như Phan Văn Santos, Huỳnh Kesley Alves hay Đinh Hoàng La từng được triệu tập. Tuy nhiên, sau sai lầm của Phan Văn Santos trong một giải giao hữu trước thềm AFF Cup 2008, làn sóng chỉ trích đã nổi lên mạnh mẽ, khiến cả HLV Calisto và VFF bị đặt dưới sức ép nặng nề.
Việc Nguyễn Xuân Son được đưa vào đội hình tuyển Việt Nam dự ASEAN Cup 2024 cũng bị xem là một “canh bạc” mà VFF chấp nhận mạo hiểm. Nếu kết quả không như kỳ vọng hoặc cầu thủ này thi đấu mờ nhạt, cả HLV Kim Sang-sik lẫn VFF chắc chắn sẽ phải hứng chịu nhiều chỉ trích.
Hiện nay, tại khu vực Đông Nam Á, xu hướng sử dụng cầu thủ nhập tịch đang trở nên phổ biến. Nếu trước đây chỉ có Singapore đi tiên phong, thì giờ đây các đội tuyển như Philippines, Malaysia, Indonesia hay Campuchia đều tích cực sử dụng những cầu thủ gốc nước ngoài. Điều này tạo ra sức ép đáng kể với các đội bóng như Thái Lan và Việt Nam – những nơi vẫn còn dè dặt hoặc sử dụng số lượng cầu thủ nhập tịch rất hạn chế.
Động thái triệu tập Nguyễn Xuân Son và Cao Pendant Quang Vinh được xem là cách để VFF thích ứng tạm thời trước sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trong khu vực.
Tuy nhiên, để thực sự làm hài lòng quan điểm ủng hộ nhập tịch cầu thủ, VFF phải giải quyết ba bài toán lớn. Thứ nhất là vấn đề nguồn cung chất lượng: phần lớn các cầu thủ nhập tịch hiện tại không vượt trội quá nhiều so với mặt bằng khu vực.
Thứ hai là vấn đề tài chính – việc tìm, kiểm tra và hoàn tất thủ tục nhập tịch không hề rẻ. Và cuối cùng, quan trọng nhất, là tác động dài hạn tới nền bóng đá Việt Nam. Nếu lạm dụng cầu thủ nhập tịch, có nguy cơ làm thui chột công tác đào tạo trẻ và giảm động lực cạnh tranh của cầu thủ nội.
Câu hỏi lớn đặt ra là: liệu chính sách này có thể đưa bóng đá Việt Nam vươn tới châu lục và World Cup, hay chỉ là giải pháp mang tính tạm thời để giải quyết mục tiêu trước mắt trong khu vực?
