Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) tiếp tục rơi vào vòng xoáy rắc rối khi FIFA chuẩn bị triển khai giai đoạn điều tra thứ hai liên quan đến vụ bê bối làm giả hồ sơ của bảy cầu thủ nhập tịch. Trước đó, FAM đã bị FIFA phạt 350.000 franc Thụy Sĩ (khoảng 11,5 tỷ đồng) do sai phạm trong quá trình nhập tịch, nhưng theo Tổng thư ký AFC Datuk Seri Windsor Paul John, đây mới chỉ là bước khởi đầu.
Ông Windsor cho biết FIFA sẽ mở rộng điều tra, tập trung vào quy trình nộp hồ sơ, những cá nhân chịu trách nhiệm xử lý cũng như các lỗ hổng hệ thống dẫn tới việc tài liệu giả vẫn được thông qua. Ông nhấn mạnh: “Những án phạt ban đầu chỉ liên quan đến yếu tố kỷ luật thi đấu. Phần quan trọng là điều tra trách nhiệm và quy trình, và đó mới là giai đoạn tiếp theo”.
AFC dự đoán nhiều quan chức cấp cao của FAM, bao gồm quyền Chủ tịch Datuk Yusoff Mahadi và các nhân vật chủ chốt khác, sẽ bị triệu tập khi FIFA chính thức mở hồ sơ điều tra. Dù vậy, Windsor khẳng định khả năng FAM bị treo tư cách thành viên FIFA vẫn hiện hữu. Nếu kịch bản này xảy ra, bóng đá Malaysia có nguy cơ sụp đổ toàn diện.
Tổng thư ký AFC nhấn mạnh: “Việc đình chỉ tư cách thành viên chưa phải vấn đề ở thời điểm hiện tại. Mọi thứ phụ thuộc vào kết luận điều tra. Nếu sai phạm chỉ thuộc về một số cá nhân, hướng xử lý sẽ khác; còn nếu cả bộ máy liên đới, câu chuyện sẽ nghiêm trọng hơn rất nhiều”.
AFC mong muốn vụ việc được giải quyết trước ngày 31/3/2026 để không ảnh hưởng đến kết quả vòng loại Asian Cup 2027. Trong bối cảnh FAM dự kiến kháng cáo, AFC sẽ đề nghị Tòa Trọng tài Thể thao (CAS) đẩy nhanh tiến trình xem xét.
Theo New Straits Times, bê bối làm giả tài liệu của FAM không chỉ là sai sót hành chính thông thường mà liên quan đến nhiều công đoạn phê duyệt. Giới chức FIFA cũng tỏ ra nghi ngờ khi rà soát hồ sơ và đặt câu hỏi: “Tại sao những tài liệu như vậy có thể được chấp thuận?”. Các lời giải thích như “áp lực thời gian” hay “điều chỉnh thủ tục” chỉ khiến dư luận thêm mất niềm tin.
Trong bối cảnh đó, một khả năng đang được nhắc đến: FIFA có thể thành lập Ủy ban Chuẩn hóa (Normalisation Committee) để tạm thời tiếp quản FAM. Đây là biện pháp mạnh, chỉ áp dụng khi một liên đoàn thành viên không còn đáp ứng tiêu chuẩn quản trị hoặc bất lực trong việc giải quyết khủng hoảng.
Với trường hợp FAM, biện pháp này có thể được kích hoạt nếu họ không hợp tác đầy đủ với FIFA, không khắc phục lỗi hệ thống, để các nhóm lợi ích chi phối quyết định chuyên môn, vi phạm chuẩn mực minh bạch – liêm chính, hoặc không thể lập lại trật tự sau vụ bê bối. Khi đó, ban lãnh đạo hiện tại sẽ bị đình chỉ, Ủy ban Chuẩn hóa được trao quyền tái cơ cấu, kiểm toán và tổ chức bầu cử lại.
Thực tế, mô hình Ủy ban Chuẩn hóa từng giúp Ghana, Trinidad & Tobago, Namibia và Pakistan vượt qua khủng hoảng mà chính lãnh đạo nội bộ của họ không thể tự xử lý.
Trong khi nhiều ý kiến cho rằng Chính phủ Malaysia có thể can thiệp, khả năng này tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng. FIFA xem sự can thiệp của nhà nước là “lằn ranh đỏ” và có thể dẫn đến treo tư cách thành viên – đồng nghĩa đội tuyển Malaysia bị loại khỏi mọi giải quốc tế, các CLB không được dự AFC Champions League hoặc AFC Cup, và FAM mất hoàn toàn hỗ trợ tài chính từ FIFA.
Ngược lại, việc thành lập Ủy ban Chuẩn hóa giúp “thay máu” bộ máy mà không vi phạm quy định FIFA, đồng thời loại bỏ các nhóm quyền lực cũ và tái thiết chuẩn mực quản trị trong bối cảnh FAM đang chìm trong khủng hoảng.
