Bóng đá Malaysia đang chao đảo sau khi FIFA công bố án phạt nặng liên quan đến việc sử dụng giấy tờ giả để hợp thức hóa 7 cầu thủ nhập tịch, tương tự như những gì cơ quan quyền lực này từng áp dụng với hai nền bóng đá khác.
Nghi án gian lận đang khiến uy tín của Liên đoàn Bóng đá Malaysia (FAM) sụt giảm nghiêm trọng, đồng thời gợi nhắc lại hàng loạt bê bối quốc tế từng bị FIFA xử lý nghiêm khắc.
Theo phán quyết mới nhất, FAM bị phạt 350.000 franc Thụy Sĩ (hơn 11,5 tỉ đồng), trong khi bảy cầu thủ nhập tịch liên quan bị treo giò 12 tháng và nộp phạt mỗi người 2.000 franc. Đáng chú ý, 5 trong số này đã ra sân ngay từ đầu ở trận thắng 4-0 trước tuyển Việt Nam tại vòng loại Asian Cup hồi tháng 6-2025. Chiến thắng tưởng như lịch sử của Malaysia giờ trở thành vết nhơ khó gột rửa.
Trên thực tế, đây không phải lần đầu FIFA phải mạnh tay với vấn nạn gian lận giấy tờ. Trước Malaysia, Đông Timor và Guinea Xích Đạo từng phải trả giá đắt.
Tại Đông Nam Á, vụ bê bối của bóng đá Đông Timor là minh chứng điển hình. Liên đoàn bóng đá nước này từng hợp thức hóa 12 cầu thủ gốc Brazil bằng giấy khai sinh và hồ sơ rửa tội giả. Trong số đó, 9 cầu thủ thi đấu tổng cộng 29 trận, kể cả ở vòng loại World Cup. Khi bị phát giác, FIFA đã hủy bỏ toàn bộ kết quả liên quan, đồng thời cấm Đông Timor tham dự vòng loại Asian Cup 2023, phạt 20.000 USD và bồi thường thêm 56.000 USD. Nhiều quan chức cấp cao, trong đó có Tổng thư ký FFTL, bị cấm hoạt động bóng đá trong nhiều năm.
Guinea Xích Đạo cũng từng gây chấn động ở tầm thế giới, đặc biệt trong bóng đá nữ. Năm 2017, FIFA phát hiện 10 cầu thủ gốc Brazil dùng giấy tờ giả để khoác áo tuyển nữ Guinea Xích Đạo, dẫn đến án trục xuất khỏi World Cup 2019. Hai cầu thủ bị treo giò 10 trận quốc tế, còn liên đoàn bóng đá nước này phải nộp phạt 100.000 franc Thụy Sĩ.
Không dừng lại, năm 2023, bóng đá Guinea Xích Đạo tiếp tục bị bêu tên khi tiền đạo Emilio Nsue – Vua phá lưới CAN – bị xác định không đủ điều kiện thi đấu ở vòng loại World Cup 2026. Hậu quả, đội tuyển này bị xử thua 0-3 trước Namibia và Liberia, trong khi Nsue bị treo giò quốc tế 6 tháng và nộp phạt 50.000 franc Thụy Sĩ.
Những vụ việc trên cho thấy FIFA chưa bao giờ khoan nhượng trước hành vi gian lận. Với Malaysia, án phạt lần này không chỉ là mất tiền hay mất cầu thủ, mà còn là đòn giáng trực diện vào danh dự quốc gia. Nó đồng thời đặt ra câu hỏi lớn về trách nhiệm lãnh đạo FAM và tính minh bạch trong quy trình nhập tịch cầu thủ. Sau phán quyết ngày 26-9, FIFA cho phép Malaysia 10 ngày để nộp đơn kháng cáo.
Quan trọng hơn, quyết định của FIFA cũng là lời cảnh tỉnh cho các nền bóng đá đang nuôi tham vọng rút ngắn khoảng cách bằng con đường nhập tịch. Thành công trong bóng đá chỉ có thể xây dựng trên nền tảng trong sạch và trung thực, chứ không thể dựa vào sự gian dối.
