Nhập tịch cầu thủ không còn là điều mới mẻ tại Đông Nam Á, nhưng cách mỗi quốc gia trong khu vực tiếp cận chiến lược này lại có sự khác biệt rõ rệt. Trong khi một số nước coi đây là hướng đi chủ lực để nâng tầm đội tuyển, thì nhiều quốc gia vẫn đặt niềm tin vào lực lượng nội địa.
Indonesia đang là đội tuyển đi đầu trong việc áp dụng chính sách nhập tịch, với sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ Liên đoàn Bóng đá Indonesia (PSSI). Trong vòng ba năm trở lại đây, loạt cầu thủ gốc châu Âu như Thom Haye, Jay Idzes, Kevin Diks, Maarten Paes, Calvin Verdonk và Justin Hubner đã gia nhập đội tuyển, góp phần quan trọng vào bước tiến lịch sử của bóng đá xứ vạn đảo.
Tại vòng loại thứ hai World Cup 2026 khu vực châu Á, Indonesia là đại diện duy nhất của Đông Nam Á lọt vào vòng loại thứ tư – cột mốc chưa từng có trong lịch sử bóng đá nước này. Thành tích ấy không chỉ mở ra hy vọng giành vé tới ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh, mà còn tác động mạnh mẽ tới cách nhìn nhận chiến lược nhân sự của các quốc gia lân cận.
Malaysia, Thái Lan và Singapore cũng đang đẩy mạnh công tác nhập tịch, đặc biệt tập trung vào các cầu thủ gốc gác quốc gia mình đang thi đấu tại nước ngoài, nhằm bổ sung chất lượng cho đội hình trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt.
Ngược lại, một số đội tuyển vẫn kiên định với lối đi truyền thống. Lào, Myanmar và Brunei là những ví dụ tiêu biểu. Tại AFF Cup 2024, tuyển Lào thi đấu với đội hình 100% nội binh – phản ánh sự ưu tiên phát triển cầu thủ trẻ trong nước, dù gặp phải hạn chế về nguồn lực tài chính và chất lượng đào tạo.
Myanmar cũng áp dụng chính sách tương tự. Trong khi đó, Brunei không thể góp mặt tại AFF Cup sau khi bị loại ở vòng play-off trước Timor Leste – hệ quả của đội hình thiếu chiều sâu và kinh nghiệm thi đấu quốc tế.
Theo bảng xếp hạng FIFA ngày 11/6/2025, Indonesia xếp hạng 118 thế giới – tụt hai bậc sau trận thua 0-6 trước Nhật Bản, nhưng vẫn đứng trên phần lớn các đội tuyển Đông Nam Á như Malaysia (126), Philippines (145), Singapore (158) hay Lào (185). Chỉ Thái Lan (101) và Việt Nam (113) có thứ hạng cao hơn.
Tuy nhiên, thành tích đội tuyển chưa đồng nghĩa với sự phát triển toàn diện của bóng đá quốc gia. Tại bảng xếp hạng các giải vô địch quốc gia Đông Nam Á do AFC công bố tháng 3/2025, Liga 1 của Indonesia chỉ xếp thứ 5 (18.155 điểm), sau Thai League (53.069), Malaysia Super League (39.766), V.League 1 (34.499) và Singapore Premier League (25.524).
Chiến lược nhập tịch đang chứng minh hiệu quả tại một số quốc gia, đặc biệt là Indonesia. Tuy vậy, việc lựa chọn hướng đi vẫn phụ thuộc vào ưu tiên chiến lược, năng lực tài chính và quan điểm phát triển bóng đá của từng liên đoàn.
Sự khác biệt ấy tạo nên một bức tranh đa dạng và đầy tính cạnh tranh của bóng đá Đông Nam Á – khu vực đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ cả về chất lượng lẫn định hướng phát triển.
